Bouwkundig detailleren voor tekenaar en ontwerper:
Techniek heeft zonder onderwijs geen bestaansrecht.
Voor de volgende onderwerpen ga naar:
algemeen;
het gildensysteem;
de gespecialiseerde technische schoolopleidingen;
Mathesis Scientiarum Genitrix;
de Polytechnische School;
Algemeen:
De kennis over de bedwinging van het water, de aanleg van spoorlijnen en wegen, de komst van de tram en de auto, het systematisch in kaart brengen van het land, de introductie van telegrafie en telefonie, de razendsnelle opkomst en populariteit van het rijwiel, etc. werd schriftelijk verspreid via periodieken en tijdschriften. Maar het kunnen lezen, dat bij de hogere- en middenklassen al gebruikelijk was, werd ook voor de lagere arbeidersklassen die zich met techniek bezig hielden steeds noodzakelijker.|
Wat je leest moet je echter ook kunnen begrijpen, maar dit is een ander verhaal: hiervoor heb je (afhankelijk van het onderwerp) speciale
scholing voor nodig.
(bron: Een nieuwe wereld (Auke van der Woud))
Want het werk in de nieuwe fabrieken vereiste dan wel weinig kennis en vaardigheden, waardoor arbeiders inwisselbaar werden. Maar er waren uitzonderingen voor degene die de machines moesten laten draaien en onderhouden. Scholing was voor hun wel noodzakelijk, doch goedkoop was die kennis (ook in 1921 - zie naaststaand voorbeeld) zeker niet. |
|
Het gildensysteem
Voor de bouwnijverheid uit die tijd, was scholing geen nieuwigheid. Op zich is dit niet vreemd gezien de (grote complexe kerken, kastelen, etc. die sinds de Griekse oudheid hier in Europa zijn gebouwd. Zonder enige kennis van de wiskunde, waaronder planimetrie en stereometrie, was het bouwen van dergelijke grote bouwwerken namelijk onmogelijk.
voor de onderwerpen "planimetrie en steriometrie" het onderdeel "tekenen algemeen - wiskundig".
Hoewel het oude gildensysteem (beroepsverenigingsysteem) sinds de Franse tijd officieel niet meer bestond en in 1818 onder koning Willem I officieel werd afgeschaft, was rond 1850 de opleiding van de vakman nog steeds in de praktijk; zoals toen.
Het leerlingstelsel in de gilden hield in dat een meester verplicht was jongens op te leiden.
Hij moest ze daartoe niet alleen het vak leren, maar ze gedurende die leertijd ook in huis nemen om ze de beginselen van lezen en schrijven bij te
brengen. De jongen werd dan gezel en kon dan tenslotte, na het afleggen van de gildeproef, de meestertitel verwerven.
het onderwerp "De structuur van het bouwbedrijf in het verleden" behorende bij het onderdeel "bouwkosten, etc. - organisatiestructuur".
De gespecialiseerde technische schoolopleidingen:
Door de toenemende vraag naar technisch opgeleide arbeidskrachten kon dit niet zo langer en daarom kwamen er gespecialiseerde technische schoolopleidingen.De Maatschappij voor de Werkende Stand stichtte dan ook in 1861 in Amsterdam de eerste ambachtsschool van Nederland.
Noot! De naam ambachtschool kan verwarring kan verwarring veroorzaken. De school werd als avondtekenschool voor werklieden opgericht om aanvullend onderwijs te verstrekken en niet het ambacht zelf. Daarvoor was de praktijk.
De benodigde schriftelijke kennis was, met pijn en moeite, via de “Handleiding burgerlijke bouwkunde” al eerder opgelost.
|
|
Op 9 maart 1904 benoemde de gemeenteraad De Liefde (directeur en eigenaar van de gasfbrabriek en later de mede oprichter van de watertoren), een van de weinige technisch onderlegde mensen in de gemeente, tot lid van de commissie van toezicht op de gemeentelijke ambachtstekenschool en vrijwel onmiddellijk daarna tot penningmeester. De burgemeester was er ambtshalve voorzitter van.
Mathesis Scientiarum Genitrix (Wiskunde is de moeder der wetenschappen):
Maar ver voor de oprichting van de de eerste hier boven genoemde ambachtsschool van Nederland werd het Genootschap der Beschouwende en Werkdaadige Wiskunde opgericht. (bron leidraad tekst: Wikipedia)Dit genootschap startte kort na de oprichting in 1785 in Leiden een school die gaandeweg de naam Mathesis Scientiarum Genitrix kreeg.
De oprichters: enige lieden uit de gegoede burgerij, waren van mening dat het opleiden van jongens, zowel arm als rijk, een bijdrage kon leveren aan het oplossen van de problemen in de toenmalige Republiek der Nederlanden.
Gold wiskunde toen vooral als een vak waarin de handigheidjes geleerd werden waar de timmerman en de koopman gebruik van konden maken, gaf MSG in hun rekenboeken de abstractie en de logische opbouw voor het eerst meer aandacht.
Door het opleiden van vakbekwame handwerkslieden in de "beschouwende en werkdaadige wiskonst", "teekenkonst" en "bouwkonst", later in de elektrotechniek, werktuigbouwkunde en bouwkunde en nog weer later ook in de wegen- en waterbouwkunde, is Mathesis ruim twee eeuwen een factor geweest in de industriële ontwikkeling in en om Leiden.
Het ging daarbij tot 1951 steeds om avondonderwijs, daarna kwam ook het dagonderwijs dat ook ik daar gevolgd heb.
Voor toepassing van bovenstaande boogconstructies in de praktijk
het onderwerp "Metselwerk muuropeningen" van het onderdeel "gevels - metselwerk gevels".
De Polytechnische School:
Waterbouwkunde was het ingenieursvak dat in Nederland verreweg het belangrijkst was, belangrijker dan waar ook ter wereld.Het werd aan de Koninklijke Academie in Breda gedoceerd.
Het instituut leidde behalve de militaire ingenieurs die voor de vestingoorlog nodig waren ook çiviele’ingenieurs op.
In 1864 werden die twee categoriën gesplitst toen in Delft naar Duits en Frans voorbeeld, voor de civiele ingenieurs een Polytechnische School werd geopend - ’polytechnisch’, omdat een veelheid van technische vakken werd onderwezen.
Maar voor dat je op deze technische opleiding kwam eerst moest je eerst het toenmalige basisonderwijs en een daarop volgend middelbaar onderwijs
(voor de gegoede burgerij) hebben doorlopen.
Hoe belangrijk scholing ook was de lagere arbeidersklasse kwamen hier dus niet. Die moesten, na een dag van hard werken, volstaan met avond- of
schriftelijk onderwijs waaronder in 1912 de technische briefschool PBNA (Polytechnisch Bureau Nederland Arnhem).
Toch werden ingenieurs en zeker niet de uitvoerende die hieronder vielen (financieel) gewaardeerd, wat wel het geval zou zijn als de techniek
aristocratische wortels zou hebben gehad.
Bouwkundig detailleren voor tekenaar en ontwerper:
dd: 22-08-2022
